Jati Diri Orang Melayu menerusi novel Malaisie karya Henri Fauconnier

The Self Identity of the Malays based on the novel Malaisie by Henri Fauconnier

Abstract

Sejak 84 tahun lalu, novel berteraskan rakaman sejarah mengenai citra kehidupan, budaya, adat resam, keindahan bahasa dan kesusasteraan Melayu daripada kaca mata lelaki Perancis, Henri Fauconnier sudah diterbitkan dalam bahasa Perancis. Novel Malaisie telah diterjemahkan ke pelbagai bahasa dunia termasuk bahasa Inggeris dengan tajuk The Soul of Malaya oleh penterjemahnya, Eric Sutton. Nurani Tanah Melayu tajuk novel Malaisie yang diterjemahkan ke dalam bahasa Melayu oleh Sasterawan Negara Prof. Emeritus Dr. Muhammad Haji Salleh, menanggapi dimensi baharu kehidupan yang dilalui dua pengurus estet, Lescale dan Rolain di Kuala Sampah, Selangor yang secara perlahan-lahan menyesuaikan diri, sekali gus mempelajari adat budaya pelbagai kaum di Tanah Melayu. Artikel ini selanjutnya menampilkan bagaimana Fauconnier mencerminkan realiti sepanjang beliau berkelana ke Tanah Melayu bermula tahun 1905 untuk memulakan penanaman getah. Pelbagai kisah menarik merangkumi kehidupan pelbagai kaum dimuatkan dalam novel ini. Lebih menarik, banyak pantun Melayu yang menghiasi setiap bab, malah Fauconnier turut menulis bahawa beliau terpikat dengan bait indah dan kiasan dalam khazanah puisi tradisional Melayu yang menunjukkan kesantunan masyarakatnya dalam berbahasa sekali gus menampilkan jati diri penuturnya. Keindahan sastera Melayu menerusi watak pembantu Lescale, iaitu Ngah dan Smail yang mengajaknya membaca buku dongeng lama seperti Cerita Kutu di Dalam Hutan dan Pak Belalang pula menunjukkan kebanggaan masyarakat dulu dalam memartabatkan bahasa dan kesusasteraan. Secara keseluruhannya Nurani Tanah Melayu adalah simbolik kepada kekuatan Melayu yang selama ini sering dipandang rendah oleh masyarakatnya sendiri, sedangkan ia dihormati oleh orang asing yang mengambil peluang mendalami keunikan budaya dan keseniannya. Dapatan kajian ini berupaya membuatkan nurani dan minda masyarakat supaya teguh kepada akarnya, tegar dalam menjaga kedaulatan bangsa dan lebih patriotik seperti saratnya cinta Fauconnier kepada Tanah Melayu.

Eighty-four years ago a novel based on history relating to the lives, cultures, customs, language and literary aesthetics of the Malays from the perspective of Henri Fauconnier, a Frenchman, was published in French. The novel, Malaisie, has also been translated into various languages including in English with the title The Soul of Malaya by Eric Sutton. Nurani Tanah Melayu, the Malay translation by the National laureate, Emeritus Professor Dr. Muhammad Haji Salleh, recounts the experiences of two estate managers, Lescale and Rolain in Kuala Sampah, Selangor who gradually adapt themselves to and learn the customs and cultures of the various ethnics in the Malay Archipelago. This article exposes Fauconnier’s experience as a sojourner in the Malay Archipelago from 1905 as a planter in the rubber industry. The novel reverberates with the diverse lives of the multi-cultural society. More interestingly, the novel includes many Malay pantuns that intersperses each chapter. Furthermore, Fauconnier also reveals how he is fascinated by the beauty and metaphorical language of the pantuns that reflect the courteous and civil nature of the Malay language. These qualities in language, in turn, suggest the inner identity of the utterers. The beauty of Malay literature as reflected in the novel through Ngah and Smail, Lescale’s helpers, who invite him to read old myths such as Cerita Kutu di Dalam Hutan and Pak Belalang, show how the older Malay generations were proud of their language and literature. In essence, Nurani Tanah Melayu is symbolical of the self identity of the Malays which are always denigrated by its own people but respected by outsiders who take the opportunity to deepen their knowledge of the Malay culture and arts. The research finding allows the Malays to appreciate their own culture and sovereignty and to be more patriotic similar to Fauconnier’s love of the Malay Archipelago.

Keywords: Self identity, culture, strength, Malays